Dijital Devre Tasarlayalım
Giriş
Bugün elektronik dünyasına baktığımızda hemen hemen bütün cihazların dijital olduğunu görüyoruz; bilgisayarlar, cep telefonları, mp3 çalarlar, fotoğraf makineleri, kameralar…
Sıkça Kullanılan Entegrelerin Pin Diagramları
Herman Sedef hocamızın hazırlayıp sınıfta dağıttığı microcomputer sistemi tasarlama konusunda sık kullanılan entegrelerin pin diagramları” sayfası:
Tam boyut
Kendisine hem hazırladığı bu gibi içerikler için hem de öğrenci yetiştirme konusunda gösterdiği gayret ve motivasyon desteği için teşekkür ederim.
Fark Yükselticisi (Difference Amplifier)
Bu içeriğin son güncellenme tarihi: 15.04.2007
Bu resim http://physics.usask.ca/~angie/ep311/lab7.htm adresinden alınıp düzenlenmiştir.
Read more
RF Alıcı-Verici Modüller
“Basit elektronik uygulamalarımız için en ideal uzaktan haberleşme yöntemi üzerinde sadece besleme, toprak, data ve anten pinleri bulunan hazır RF alıcı-verici modül kullanmaktır. Bu zamana kadar ben bir Türk firması olan UDEA’nın ürettiği ve bir de markasının tam olarak belli olmadığı üzerinde süslü bir “K” harfi Read more
Seminere ilişkin bazı not ve dosyalar:
Dosyalar ve Notlar. İyi çalışmalar dileriz.
Fazörler (phasors)
Son güncellenme: 3 Haziran 2019, 2 Kasım 2011, 17 Kasım 2010, 24 Mayıs 2010.
Fazör (phasor), sinüzoidal işaret temsil eden karmaşık sayıdır (complex number, a+i b), sinüzoidal işaretleri fazör ile temsil ettiğimizde türevli ifadeler yerine kompleks çarpma/bölme işlemleri gelmektedir, sinüzoidal kaynaklı devrelerin sürekli hal tepkilerinin bulunması kolaylaşmaktadır.
0.85 ohm Krokodil, Kocaman Ölçüm Hatası!
Geçtiğimiz haftalarda Kadıköy Yazıcıoğlu işhanında bir dükkandan kalitesine güvendiğim yerli üretim bir adaptör aldım. Adaptör üzerinde 5.2V 2.5A yazılmış, gayet iyi, tam ihtiyaca göre. Her parçayı test etmek istediğim gibi adaptörü de test etmek istedim. 2A çekebilmek için 1-2 ohm civarında yüksek “watt”lı dirençler kullanarak test etmeyi düşündüm. Gelin görün ki bu testi yaparken kullandığım 2 krokodil kablonun toplamdaki direnci 1.7 ohm u ihmal ettim. Ve kocaman bir ölçüm hatası… 2 ohm bağladığımı düşünürken 3.7 ohm bağlıyorum, 2.5 A ummuştum 1.5A civarı akım geliyordu. Çıkış gerilimini de krokodillerden sonra okuduğum için gerilimi 5.2V yerinde 3 küsür voltlar civarında okuyorum, malum 1.7 ohm luk krokodiller üzerinde 2V civarı bir gerilim düşümü 1-2 A civarı akımlar aktığında mümkün olabiliyor. Tabi tüm bunları fark etmem arızalı olduğunu düşünürek adaptörü değiştirip yerine başka bir adaptör aldıktan sonra oldu. Dükkan sahibini de kendi hatam yüzünden hafiften fırçalamış oldum, en yakın zamanda gönlünü almaya gideceğim.
Hep küçük akım ve gerilimlerle uğraştığımdan krokodil direncini ihmal etmişim, kocaman bir ölçüm hatası yaptım ve akılsız başın cezasını ayaklar çekti, çok şükür ki başka cezası olmadı… Ben bu ihmali yaptım, siz yapmayın 🙂 Bilgilerinize…
AM Modülasyonu ile Telsiz Çalışmaları
Son bir kaç aydır telsiz maceramız bitmedi bitemiyor, anahtarlamalı(switching) AM modülatörü, güç yükselticisi, filtre derken işler uzuyor… Amaç direkt bir telsiz yapımı olsa iyi kötü kısa zamanda bir telsiz yapılabilir, ne de olsa internette istemediğimiz kadar am, fm devre şemaları ve muhtelif devre şemaları mevcut. Asıl amaç modülasyonu bizzat gerçeklemek, olup bitenlere vakıf olmak. Çalışmadan kısaca bahsedeyim : Şimdilik üzerine yoğunlaştığımız kısım verici kısım. En kolay ve ucuz modülasyon türü olan DSBLC-AM i seçtik. Açılımı: double side band large carrier am. Yani çift yan bantlı(spektrumda mesaj işaretinin 2 katı band genişliği kaplıyor) dc bileşenli AM. Ucuz ve kolay ama verimi epeyce düşük, öyle ki %25 ler altında. Bu demek oluyor ki sizin mesaj işaretinizin gücü kendi başına 10W ise en az 40W güç basacaksınız demektir. Geri kalan 30W lık güç ne oluyor? 30W lık güç taşıyıcı işaretin kullandığı güçtür. Bu gün AM radyolarda kullanılan modülasyon türü de budur, budur çünkü insanlara pahallı radyo satılmaz, ama yayıncı düşük verimli yayına razı olur 🙂 Bu modülasyonu gerçeklemek için mesaj işaretinizi 0 ın üzerine çıkarıp cos ile çarpmak yeterli. Yani eğer mesaj işaretinizin tepeden tepeye değeri max 1 ise (1+mesaj)*cos(2*pi*f) işlemi AM işareti üretmeniz için yeterli. Bu işlemden sonra mesaj işaretimiz yüksek frekanslı taşıyıcımızın zarfı(şekli) haline geliyor. Bu sayede alıcımız bu yüksek frekanslı işaretin zarfını geri elde edebilirse mesaj işaretimizi almış olacaktır, bu işlem de ucuz elemanlarla kolayca gerçekleştirilir(diyot, R ve C elemanlarıyla). Aşağıda olayı resimle tarif etmeye çalıştım. Verdiğim ilk iki işareti birbiriyle çarpınız ve taşıyıcı işaretin şeklinin mesaj işaretine dönüştüğüne dikkat ediniz. Çarpım sonucu en alttaki resim oluyor. Kesikli çizgi “bakın bu işaretin zarfı mesaj işareti ile aynı” diyor. Read more
Fazör(Phasor) Kavramı ve Devre Analizinde Karmaşık Sayıların Kullanımı
Son güncellenme: 23 Mayıs 2010
Güncelleme notu: Bu yazıyı yıllar önce yazmışım, fazörlerden bahsediyor, tecrübesizlikten biraz da goygoy yapmışız 🙂 En altta verdiğim linkteki yazıda fazörler daha güzel bir şekilde konuşuldu, o yazıyı da bugün güncelledim.
Sinüzoidal kaynaklı devrelerimizin analizinde fazör kavramını oldukça sık kullanıyoruz, devremizi fazör domainine alıyoruz(!) birtakım karmaşık sayılarla(!) işlemler yapıyoruz sonra zaman domainine geri dönüyoruz(!). Acaba gerçekte neler yapıyoruz? Aslında burda yapılan işler çok kolay ve anlaşılır ancak bu kadar kolay ve anlaşılır anlatılmadığı-yazılmadığı için(en azından bana göre) bu önemli kavram akıllara yerleştirilmiş bir yöntem olarak kalıyor. Fazör kavramını özellikle kapasite ve self gibi farklı frekanslarda farklı davranan elemanlar içeren devrelerin analizinde kullanıyoruz. Peki nedir bu fazör kavramı?
Read more
R ve C Elemanlarıyla Alçak Geçiren Filtre(Low Pass Filter) Tasarlayalım
Merhaba arkadaşlar, self(inductance) ve kapasite(capacitance) elemanlarının farklı frekanslarda farklı davrandıklarını biliyoruz. Kapasite elemanımız yüksek frekanslarda kısa devre gibi alçak frekanslarda ise açık devre gibi davranırken bobin(self) elemanımız yüksek frekanslarda açık devre gibi, alçak frekanslarda kısa devre gibi davranır. O zaman bu elemanları çeşitli kombinasyonlarda kullanarak gelen bir işareti frekansına göre geçirebilir, durdurabilir; gelen işaret frekansı için bir alt limit veya üst limit veya her ikisini birden koyabiliriz. Yani gelen işareti filtreleyebiliriz, gerçekleştirdiğimiz devre de bir filtre olmuş olur. Filtre diyoruz, bir süzme işlemi yapıyoruz bu fltreler neye göre süzüyoruz? Frekansa göre süzüyor . Bunu niye yapmak isteriz? En kaba cevabıyla bir sistemden almak istediğimiz işarete farklı frekanstaki işaretler karışıyorsa ve biz halis muhlis kendi işaretimizi istiyorsak karışan frekansa dur bakalım dememiz gerekir. Tabi bunu %100 yapmak imkansız ancak olabildiğince yaklaşarak bizi idare edecek işareti elde edebiliriz. Çıkışta aldığımız işaret süzme işleminden sonra görmek istediğimiz işaretle aynı büyüklükte veya aynı fazda olmayabilir ancak faz kayması veya büyüklük değişimi işaretimizi bozmaz, bizim için işaretimizin şekli önemlidir. Şimdi en basit filtre tipi olan alçak geçiren filtremize bakalım. Alçak geçiren! frekansı alçak olan işaretleri geçiren filtre. Read more